فهرست مطالب
الف) شروط باطلی که مبطل عقد نکاح نیست
۱– شرط غير مقدور
شروط ضمن عقد نکاح کدامند؟! از شروط باطلی که مبطل عقد نیست شرطی است که غیر مقدور باشد و قدرت بر انجام آن وجود نداشته باشد. برای مثال مردی به خواستگاری زنی میرود و زن شرط می کند. که مرد باید از بالای ساختمان ۱۰ طبقه به پایین بپرد و یا شرط اینکه آقای داماد ماشین بزرگی را با یک دست بلند کند
این شرط به طور واضح غیر مقدور است و مرد قادر نیست که بدون تجهیزات از بالای ساختمان بپرد و یا از عهده بلند کردن وزن سنگین یک ماشین آن هم با یک دست بر نمی آید این شرط غیر مقدور مطلق است کس نمیتواند چنین کارهایی را انجام دهد.
شرط بی فایده
به این معنی که منفعت عقلایی برای شخص ندارد و باطل است. برای مثال شرط اینکه مرد هنگام عقد مسافت بین هریس تا تبریز را با پای پیاده طی کند. این کار چون نفع عقلانی ندارد باطل است.
شرط نامشروع
شروط ضمن عقد نکاح کدامند: شرط غیر مشروع هم باطل است یعنی شرطی که خلاف شرع و قانون و اخلاق حسنه باشد. برای مثال شرط کند که در صورتی با شما ازدواج میکنم که فلان کس را بکشید یا شرط شود که مرد حق طلاق نداشته باشد.
ب شروط باطلی که مبطل عقد نکاح هم هستند
شرط خلاف مقتضای ذات عقد یعنی که در ذات ازدواج است و شرط شود که آن نباشد برای مثال بگوید که در صورتی با شما ازدواج خواهم کرد که نزدیکی صورت نگیرد.
شروط صحیح عقد نكاح
الف) شرط صفت
راجع به کیفیت یا کمیت مورد معامله است. مثلا شرط شود که شوهر دارای مدرک لیسانس یا یا دکتری یا فلان مقدار ثروت باشد و……
ب) شرط فعل
شروط ضمن عقد نکاح کدامند: شرط فعل اعم از فعل یا ترک که در حقیقت منظور از شرط ضمن عقد به مفهوم واقعی و متداول همین قسم سوم شرط فعل است و آن شرطی است که یکی از طرفین عقد یا هر دو به موجب آن ملتزم و متعهد به انجام آن میشوند. مثلا شرط شود که شوهر در صورت گرفتن زن دوم زن دوم خود را در فلان شهر سکنی دهد و از آن شهر خارج نکند.
ج) شرط نتیجه
شروط ضمن عقد نکاح کدامند: اشتراط تحقق امری در خارج است که اگر حصول نتیجه مزبور متوقف بر تشریفات و اسباب خاص نباشد به محض رد کردن آن ضمن عقد نتیجه در خارج حاصل و محقق می شود. مثلا ضمن عقد شرط شود که یکی از زوجین از جانب همسر برای امری مثل طلاق وکالت داشته باشد.
د شروط ضمن عقد مندرج در قباله های ازدواج
۱ شرط انتقال تا نصف دارایی
شروط ضمن عقد نکاح کدامند: یکی از شروط ضمن عقد رایج که در سالهای اخیر در قباله های رسمی ازدواج منتشر می شود شرطیست که بر اساس آن شوهر تعهد میکند در هنگام طلاق اگر طلاق به درخواست زن نباشد و طلاق به تشخیص دادگاه ناشی از تخلف زن از وظایف همسری
و سوء اخلاق و رفتار او نبوده باشد تا نصف اموالی را که در زمان زناشویی تحصیل کرده بر اساس نظر دادگاه به زن واگذار کند.
این شرط هر چند معتبر است و در واقع قوه قضائیه ایران متن آن را تنظیم کرده با اشکالات و ابهاماتی روبرو است از جمله اینکه فقط حداکثر اموالی که شوهر به زن منتقل میدهد یعنی نصف مشخص شده و حداقلی تعیین نشده است. دومی اینکه شرط بر سر چیزی است که در زمان بستن آن وجود خارجی ندارد و شرط بر امر مجهولی که حتی مقدار و چگونگی آن را نمیتوان تشخیص داد از نظر برخی حقوق دانان و فقها باطل است.
وکالت بلاعزل در پاره ای از موارد
شروط ضمن عقد نکاح کدامند: در صفحه ۹ سند نکاحیه مطلبی این گونه آمده است که ضمن عقد ازدواج یا خارج لازم زوج به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل غیر داد که در موارد مشروحه زیر با رجوع به دادگاه و اخذ مجوز از دادگاه پس از انتخاب نوع طلاق خود را مطلقه نماید و نیز به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل غیر داد تا در صورت بذل از طرف او قبول نماید به این معنا که اگر زن مهریه خود را بخشید زن وکالت خواهد داشت این بخشش را به جای شوهرش قبول کند
شروط ضمن عقد نکاح مندرج در قباله ازدواج شامل ۱۲ شرط است که به آن شروط دوازده گانه عقد نکاح میگویند.
بهترین شرایط 12 گانه ضمن عقد برای خانم ها
این شروط عبارتند از :
۱- زن میتواند از دادگاه تقاضای صدور طلاق کند در صورت خودداری شوهر از دادن سایر حقوق واجب زن به مدت ۶ ماه
۲- دومین شرط ذکر شده در عقدنامه که به زن اجازه طلاق میدهد بدرفتاری زوج است به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل کند.
3- سومین شرطی که با وجود آن زن اختیار طلاق دارد بیماری خطرناک غیر قابل درمان مرد است در حدی که سلامت زن را به خطر اندازد.
۴- شرط چهارم دیوانه بودن مرد است در زمانی که امکان فسخ وجود ندارد.
۵- پنجمین شرط مندرج در عقدنامه اشتغال مرد به کاری است که به حیثیت و آبروی زن و مصالح خانوادگی او لطمه بزند در این صورت زن میتواند تقاضای طلاق کند.
۶- محکومیت شوهر به مجازات ۵ سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر ناتوانی از پرداخت منجر به ۵ سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا منتهی به ۵ سال بازداشت یا بیشتر شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد نیز یکی دیگر از شروط ضمن عقد نکاح است که به زن امکان مطلقه شدن را میدهد.
ابتلاء زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خللی وارد آورد و ادامه زندگی را برای زوجه دشوار کند مانند اعتیادی که منجر به بیکاری مرد فروش اثاثیه منزل و وارد نمودن ضرر به سلامت جسمی و روحی زن و فرزند شود.
-۸- هشتمین شرطی است که به استناد آن زن حق طلاق مییابد. چنانچه زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند یا اینکه ۶ ماه متوالی بدون عذر موجه غیبت کند زن میتواند با مراجعه به دادگاه و بدون حضور شوهر طلاق خود را ثبت کند.
۹ از جمله مواردی که دادگاه تقاضای زن را برای طلاق میپذیرد و در عقدنامه نیز ذکر شده محکومیت قطعی زوج بر اثر ارتکاب به جرم و اجرای هر گونه مجازات اعم از حد و تعزیر است که مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی زن باشد تشخیص این امر نیز با توجه به وضع و موقیعت زن و عرف و موازین دیگر با دادگاه است.
۱۰ – دهمین شرط از شروط دوازده گانه عقد نکاح بچه دار نشدن مرد پس از گذشت ۵ سال از زندگی مشترک به جهت عقیم بودن یا عوارض جسمی دیگر است که در این صورت زن میتواند تقاضای طلاق کند.
۱۱ – همچنین چنانچه زوج مفقود الاثر شود و ظرف ۶ ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود نیز دادگاه حکم طلاق را صادر میکند.
۱۲ – آخرین شرطی که زوج در عقدنامه آن را امضا میکند و اختیار طلاق را میدهد ازدواج مجدد مرد بدون اجازه همسر است که در صورت وقوع این مورد زن حق طلاق را از مرد می گیرد.
زن علاوه بر شرایط مندرج در قباله ازدواج میتواند حق سکونت که اختیار تعیین محل سکونت را به زن واگذار میکند حق تحصیل و حق اشتغال یا هر شرطی که مخالف اقتضای عقد نکاح نباشد را در سند ازدواج خود با توافق شوهر درج کند.
شرایط صحت نکاح
شروط ضمن عقد نکاح کدامند: شرط اول نکاح حتما باید با (لفظ) صورت گیرد مگر اینکه کسی متمکن از تلفظ نباشد که در این صورت اشاره یا فعل مبین کافی است.
شرط دوم عاقد باید عاقل و بالغ و قاصد باشد.
شرط سوم شخص طرفین زن و شوهر باید مشخص باشد و هیچ شبهه ای در این مورد نباشد.
شرط چهارم عقد نکاح باید منجز باشد لذا تعلیق در عقد نکاح موجب بطلان آن است. (م ۱۰۶۸ قانون مدنی
لازم به تذکر است که ما معمولاً در عقد نکاح دائم دو عقد جداگانه داریم عقد اول همان عقد نکاح است و عقد ثانی قرارداد مربوط به صداق است لذا آنچه فوقا گفته شد شرایط صحت عقد نکاح است و قرار داد مربوط به مهریه تابع شرایط عمومی انعقاد قرار دادها است البته معلوم بودن من جميع الجهات مهریه از شرایط صحت قرار داد مربوط به مهریه نیست
اجازه ازدواج و تکمیل اهلیت
ولایت پدر و جد پدری
شروط ضمن عقد نکاح کدامند: هرگاه دختر باکره ای که به سن ازدواج رسیده و بخواهد ازدواج کند اجازه ازدواج او موقوف به اجازه پدر یا جد پدری او خواهد بود دختر باکره ای که هنوز شوهر نکرده بدون محدودیت سنی موقوف به اجازه ولی خود است اگر دختری بالغ شده و نیاز به تصمیم گیری کسی ندارد در صورت باکره بودن ازدواج او موقوف به اجازه پدر و جد پدری خواهد بود
دختری که ازاله بکارت او در اثر ورزش یا پرش یا جراحی از بین رفته باشد باز هم اجازه ازدواج او از پدر یا جد پدری ساقط نمیشود. دختری که ازاله بکارت او در اثر ازدواج قبلی و مواقعه از بین نرفته برای ازدواج مجدد باید اجازه پدر یا جد پدری را داشته باشد. در صورت مواقعه غیر شرعی ازاله بکارت او از بین رفته هرچند ازدواج نکرده چون باکره نیست برای ازدواج اجازه پدر یا جد پدری لازم نیست.
اگر دختر باکره ای بخواهد با فردی که در شان و منزلت خانوادگی خود ازدواج کند و پدر و جد پدری بدون علت موجه مخالفت کنند دختر باکره با تشریفات ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی اجازه خود را از دادگاه میگیرد.
اگر دختر بالغه باکره ای بدون اذن پدر یا جد پدری ازدواج کند و پدر دادخواست ابطال ازدواج را بدهد و در صورتی که اثبات کند که بدون اذن او ازدواج صورت گرفته دادگاه رای بر ابطال ازدواج خواهد داد ولی اگر دختر اثبات کند که پدر یا جد پدری او بدون موجه مخالفت نموده دادگاه باید حکم به سقوط ولایت پدر یا جد پدری را صادر کند.
اگر دختر و پسری که به بلوغ رسیده اند ولی به سن رشد نرسیده اند با هم ازدواج کنند میتوانند در مورد کلیه دعاوی ناشی از نکاح و طلاق مستقلا و شخصا در محاکم و مراجع صالحه طرح دعوی کنند ولی صلح دعاوی مالی مزبور باید با اجازه ولی یا قیم مشارالیها باشد.
بهترین شروط ضمن عقد
شروط ضمن عقد نکاح کدامند: نکاح دختری که هنوز شوهر نکرده اگر چه به سن بلوغ رسیده باشد موقوف به اجازه پدر یا جد پدری او است و هرگاه پدر یا جد پدری بدون علت موجه از دادن اجازه مضایقه کند دختر می تواند با معرفی کامل مردی که میخواهد به او شوهر کند و شرایط نکاح و مهری که بین آنها قرار داده شده به دادگاه مدنی خاص مراجعه و به توسط دادگاه مزبور مراتب به پدر یا جد پدری اطلاع داده شود و بعد از ۱۵ روز از تاریخ اطلاع و عدم پاسخ موجه از طرف ولی دادگاه مزبور میتواند اجازه نکاح را صادر نماید
ازدواج غیر رشید و مجنون
سفیه یا غیر رشید
شروط ضمن عقد نکاح کدامند: غیر رشید یا سفیه کسی است که تصرف او در اموال و حقوق مالی خود عقلانی نباشد و بدون اذن ولی یا قیم خود نمیتواند اعمال حقوقی مالی انجام دهد.
سفیه میتواند بدون اذن ولی یا قیم خود ازدواج کند ولی چون ازدواج دارای آثار مالی مانند مهریه و نفقه است سفیه نمیتواند در این باره مستقلا اقدام کند بلکه باید نکاح او با اذن ولی یا قیم باشد اگر بدون اذن ولی یا قیم ازدواج کرد این عمل وی غیر نافذ
خواهد بود سفیه به تنهایی میتواند عقد نکاح ببندد ولی در مورد تعیین مهریه باید ولی یا قیم او تعیین کند اگر سفیه بدون اذن ولی یا قیم با توافق طرفین مهریه را تعیین کنند این عمل هم غیر نافذ است و ولی یا قیم میتواند آن را با رعایت مصلحت سفیه تنفیذ یا رد کند. در صورت رد مهریه مثل موردی است که مهریه تعیین نشده است و اگر در همین حین نزدیکی صورت گرفته باشد زن مستحق مهرالمثل خواهد بود.
مجنون دائمی و ادواری
شروط ضمن عقد نکاح کدامند: ازدواجی که خود مجنون در حال جنون انجام میدهد باطل و کان لم یکن است. چون مجنون فاقد عقل و درک است و نمیتواند هیچگونه عمل حقوقی را شخصا انجام دهد. در صورتی ازدواج مجنون صحیح خواهد بود که پزشک ازدواج او را لازم بداند بگوید که برای بهبودی نیاز به ازدواج دارد که با مراجعه به دادستان و کسب موافقت نامه او قیم برای مجنون زن بگیرد یا او را شوهر دهد.
در مورد مجنون ادواری، چون عقد نکاح یک امر شخصی است و اراده طرفین مهم است ولی یا قیم نمیتواند در این باره تصمیم بگیرد اما خود مجنون در حال افاقه می تواند مستقلا ازدواج کند در صورتی که افاقه او در زمان عقد نکاح مسلم باشد.
اعمال حقوقی مجنون ادواری در دوران مشکوک (ماده ۱۲۱۳ قانون مدنی)
شروط ضمن عقد نکاح کدامند: مجنون دائمی مطلقا و مجنون ادواری در حال جنون نمیتواند هیچ تصرفی در اموال و حقوق مالی خود بنماید ولو با اجازه ولی یا قیم خود لكن اعمال حقوقی که مجنون دواری در حال افاقه مینماید نافذ است مشروط بر آنکه افاقه او مسلم باشد.
برخلاف سفیه حجر دیوانه تنها به خاطر حمایت از او نمیباشد بلکه وی فاقد اراده و قصد انشاء اعمال حقوقی است با توجه به این نکاح یک عقد است و در اثر تراضی زن و شوهر واقع میشود و هرگاه یکی از آن دیوانه باشد نکاح باطل است و تنفیذ ولی یا قیم او هیچ تاثیری در نفوذ عقد ندارد هرگاه جنون متصل به صغر باشد ولایت بر دیوانه باقی میماند ولی قهری میتواند در صورتی که به مصلحت مجنون و برای او ۱ به جنون ادواری اطباقی هم گفته می شود
ضروری باشد به ولایت برای او ازدواج کند هرگاه ازدواج از نظر سلامت مجنون لازم باشد قیم میتواند با اجازه دادستان به نیابت از جانب او طرف عقد قرار گیرد. چنانچه ماده ۸۸ قانون امور حسبی مقرر داشته است در صورتی که پزشک ازدواج مجنون را لازم بداند قیم با اجازه دادستان میتواند برای مجنون ازدواج نماید.
مشاوره تخصصی با وکیل متخصص در امور خانواده در اصفهان:
دکتر خلیل خسروی وکیل دادگستری در اصفهان عضو کانون وکلای اصفهان و عضو اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری ایران (اسکودا) اماده ارائه خدمات حقوقی تخصص در امور وکیل خانواده: (مطالبه مهریه, طلاق توافقی, صدور حکم طلاق, مطالبه نفقه، قرارداد پیش از ازدواج و …) میباشد.
آدرس دفتر وکالت: اصفهان-خیابان هشت بهشت غربی بعد از چهاراه گلزار نرسیده به چهاراه ملک رو به رو کوچه شماره ۱۶ ساختمان امید هست بهشت طبقه ۴ واحد ۱
مشاوره حضوری با وکیل در اصفهان: شنبه تا پنجشنبه ساعت ۱۶:۳۰ لغایت ۲۰:۳۰
مشاوره غیر حضوری: شنبه تا پنجشنبه ساعت ۱۴:۳۰ لغایت ۱۶:۰۰ و روزهای تعطیل از ساعت ۱۰:۳۰ لغایت ۱۶:۰۰
و در صورت مشاوره فوری از ساعت ۱۰:۰۰ الی ۲۴:۰۰ با شماره ۰۹۱۳۲۶۶۱۵۱۳ تماس حاصل فرمایید.
